W 1981 lub 1982 roku jeden z moich kuzyn�w kupi? dom w Golubiu-Dobrzyniu. W�wczas poprosi? mojego ojca
o pomoc przy jego remoncie.

W zwi?zku z tym mia?em szcz??cie przebywa? w tym domu. By? on w?asno?ci? ma??e?stwa Lucjana i Heleny ??obi?skich. Po ich ?mierci, spadkobierca od razu sprzeda? dom wraz z ca?ym wyposa?eniem.

W tamtym czasie, jak ka?dy nastolatek, zajmowa?em si? zbieraniem znaczk�w, monet i wielu r�?nych rzeczy, jak si? wtedy m�wi?o, staroci.

Przed rozpocz?ciem remontu, za przyzwoleniem nowego w?a?ciciela, mia?em mo?liwo?? poszperania w wyrzucanych na ?mietnik, mi?dzy innymi, papierzyskach z szuflad jednej z kom�d.

W?r�d wielu, naprawd? ?mieci, odnalaz?em okupacyjny dow�d osobisty - Personalausweis, wydany w Golubiu w dniu 17.02.1941 roku na nazwisko Helena ??obi?ska oraz list z dnia 21.12.1944 roku napisany przez je?ca wojennego o numerze 32636 - ppor. Henryka Wyrzykowskiego, z oflagu 13 b w Murnau, do Heleny ??obi?skiej. Jeszcze wtedy nie wiedzia?em, jakie to wa?ne fakty zwi?zane s? z tymi dokumentami. Nie by?em ?wiadomy warto?ci historycznej znalezionych dokument�w. Uwa?am, ?e obracanie si? mi?dzy do?wiadczonymi kolekcjonerami prze?o?y?o si? na natychmiastowy impuls uchronienia ich przed zniszczeniem.

Przez pierwsze lata nie mia?em odwagi wymieni? ich na przedmioty pozostaj?ce w moim zainteresowaniu uwa?aj?c, ?e spos�b wej?cia w ich posiadanie (pewnego rodzaju darowizna ze strony mojego kuzyna) nie zezwala?a na to. Liczy?em, ?e pr?dzej czy p�?niej sprawi? komu? przyjemno?? przekazuj?c je bezinteresownie. Akurat wtedy nie interesowa?em si? starymi dokumentami, a o dzia?alno?ci Armii Krajowej w Golubiu lub Dobrzyniu oficjalnie nikt nie m�wi?.

Dopiero na pocz?tku obecnego wieku, do?? przypadkowo, zetkn??em si? z artyku?em w codziennej gazecie �Nowo?ci�.
Z tre?ci artyku?u wynika?o, ?e w latach okupacji hitlerowskiej w Dobrzyniu dzia?a?a pr??na kom�rka ??czno?ci, kwaterunku
i wywiadu podlegaj?ca komendzie Okr?gu AK �Pomorze�. Wyr�?niaj?c? rol? w dzia?alno?ci konspiracyjnej pe?nili Lucjan ??obi?ski � mistrz kominiarski ps. Czarny, �As� i jego ma??onka Helena ps. Halszka. W�wczas dowiedzia?em si?, i? posiadane dokumenty dotycz? niepospolitych ludzi. Od razu zrodzi?a si? my?l, ?e nie mam prawa ich przechowywa?
w prywatnym archiwum i musz? ujrze? ?wiat?o dzienne.

Ale komu je przekaza? ?eby trafi?y w najodpowiedniejsze r?ce?  Przez pewien czas nosi?em si? z zamiarem przekazania ich Panu Jagodzi?skiemu, inicjatorowi odkrywania wojennych los�w cz?onk�w AK w Dobrzyniu. Moje �wczesne sprawy zawodowe oraz wiele r�?nych zaj??, wykonywanych w mi?dzy czasie, spowodowa?y od?o?enie tego tematu na p�?niej.

Tak min??o niespe?na trzydzie?ci lat i jeste?my ju? w 2010 roku, kt�ry jak ju? zdecydowa?em, przyniesie koniec tej historii.

         Poszukiwania materia?�w do historii naszego powinowatego Piotra J�zefa Piotrowskiego (Archiwum X portalu) spowodowa?y powr�t do spraw zwi?zanych z AK. Obecnie, ju? znam odpowiedniego adresata mojej darowizny. B?dzie nim Fundacja Genera?owej El?biety Zawackiej; �Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej S?u?by Polek�.
W zbiorach tego archiwum znajduj? si? dokumenty dzia?alno?ci konspiracyjnej AK na Pomorzu, w tym teczki ma??e?stwa ??obi?skich z Dobrzynia.

Tym drobnym gestem i Rodzina Szpejankowskich-Szpejenkowskich b?dzie mia?a sw�j skromny udzia? w rozbudowie zbior�w archiwum tej?e fundacji.

Przed ich przekazaniem pozwoli?em sobie opublikowa? omawiane dokumenty. Za chwil? b?dziecie pierwszymi osobami, kt�re doznaj? tego zaszczytu zapoznania si? z nimi. Nasz portal jest pierwszym, kt�ry uka?e pi?kno tre?ci listu pisanego przez ppor.Wyrzykowskiego. Ten szacunek, mi?o?? i wyra?ane uczucia, to przedwojenna szko?a, z kt�rej mo?emy bra? przyk?ad. To bez w?tpienia jest pere?ka naszej kolekcji.

Okupacyjny dow�d osobisty Heleny ??obi?skiej, wydawa?oby si?, ?e jeden z wielu tego typu dokument�w. Przy wykorzystaniu w?a?nie tego dokumentu, Helena ??obi?ska przeprowadza?a przez granic?, kwaterowa?a i ?ywi?a wielu cz?onk�w ruchu oporu. Tym samym umo?liwi?a im ucieczk? przed gro??cymi aresztowaniami, w tym Stanis?awowi Szeflerowi, ps. Lot, p�?niejszemu profesorowi Politechniki Warszawskiej. Czy nie zmienia to warto?ci historycznej zaledwie kawa?ka papieru ze zdj?ciem i piecz?tkami?

Pozosta?e wywody pozostawiam specjalistom z archiwum. Ju? nied?ugo opisywana darowizna stanie si? faktem.

W ilu Waszych szufladach znajduj? si? podobne pere?ki? Na pewno w wielu szafach, kartonach i licho wie gdzie jeszcze, oczekuj? na odkurzenie i ujrzenie ?wiat?a dziennego nasze rodzinne pere?ki.